Wcześniej uzyskane informacje od lekarza przekazującego dziecko, dotyczące bezpośrednio chorego, a także przebiegu ciąży i porodu oraz dodatkowe informacje zawarte w prawidłowo wypełnionej karcie porodowej wyjaśniają wiele przyczyn zaistniałych zaburzeń.
W każdym przypadku obowiązuje dokładna ocena stanu ogólnego i natychmiastowe podjęcie czynności poprawiających oddychanie. Często wystarcza odpowiednie ułożenie w cieplarce, odessanie wydzieliny z jamy ustnej i nosowo-gardłowej oraz prawidłowa tlenoterapia. Jednocześnie szybkie zapewnienie dostępu do żyły pozwala niezwłocznie podać wymagane leki i płyny. Kolejną czynnością powinno być pobranie krwi w celu oznaczenia równowagi kwasowo-zasadowej – gazometrii, morfologii, poziomu cukru i jonów, przede wszystkim sodu, potasu i wapnia oraz bilirubiny, a także w celu oznaczenia grupy krwi i Rh. Może być potrzebne ewentualne wykonanie próby krzyżowej oraz pobieranie materiału do badania bakteriologicznego. Inne badania diagnostyczne ułatwiające dokładniejszą ocenę zabiegu, jak zdjęcie radiologiczne i ultrasonograflczne, należy wykonać w miarę możliwości po uzyskaniu poprawy stanu zagrożenia. W ciężkich stanach z ostro narastającą niewydolnością oddechową i krążeniową, zagrażającymi życiu, konieczne jest natychmiastowe podjęcie zabiegów resuscytacyjnych i ewentualnie oddechu kontrolowanego. W zależności od przyczyny zaistniałego zagrożenia, np. w przypadku przepukliny przeponowej, zabieg chirurgiczny w trybie nagłym może dać dopiero zdecydowaną poprawę.
Objętość krwi krążącej u donoszonego noworodka wynosi 80-100 ml/kg m.c. U noworodka z niską, masą urodzeniową – 95 ml, a nawet według niektórych autorów – 110 ml/kg m.c. Stanowi ona ok. 10% całcj masy ciała. Uważa się, że utrata 10% objętości krwi krążącej wymaga wyrównania, a utrata 15% jest poważna, gdyż znacznie zmniejsza objętość krwi krążącej, prowadzi do spadku rzutu serca, aczkolwiek może nie dać odpowiedzi przez zmianę rytmu serca i ciśnienia tętniczego krwi. Nie powinno się dopuścić do spadku hematokrytu poniżej 0,40 ł/ł (40%). Przy hematokrycie powyżej 0,70 ł/ł zwiększona lepkość krwi może uszkadzać naczynia mózgowe i nerkowe oraz naczynia żylne. Podanie przy wysokim hematokrycie albumin 5% może go obniżyć do 0,60 ł/ł.
