Grupą społeczną, która mogła w odległej przeszłości decydować o sposobie karmienia i opieki nad dzieckiem, była arystokracja, kupcy. Ze względu na panujące konwenanse społeczne, podległość mężowi, status społeczny, matki odsyłały dzieci do mamek. Nieliczne tylko rodziny było stać na dobrą mamkę. Biedne kobiety musiały pomagać w zdobywaniu środków na utrzymanie rodziny i właśnie te grupy społeczne zaczęły wprowadzać do diety dziecka dodatkowe pokarmy, inne niż mleko. Postępowanie takie rozluźniało bliski kontakt z matką. Bogatsze matki zapoczątkowały modę na karmienie butelką przez guwernantki. Karmienie piersią zaczęto postrzegać, jako szkodliwe dla zdrowia, wyniszczające i nieestetyczne. Mamki często wyglądały niezdrowo, ponieważ były niedożywione, przeciążone obowiązkami związanymi nie tylko z karmieniem obcych, ale i własnych dzieci, cierpiały z powodu niedoborów. Wypadały im włosy, zęby, skóra była blada, chorowały. Siarze przypisywano wręcz trujące właściwości i z tego względu nie zalecano podawania jej dziecku. Kobietom karmiącym piersią, przełamującym ówczesne stereotypy i mimo wszystko karmiącym, nie towarzyszyło ani wsparcie społeczne, ani wśród bliskich. Matki karmiące pochodzące z najwyższych sfer społecznych uznawano za pobożne, poświęcające swoje zdrowie, urodę i spokój umysłu.
Międzynarodowe akty wprowadzane w poszczególnych krajach członkowskich ONZ, UNICEF, WHO (Word Health Organization), AAP (American Acadaemy of Pediatrics), ESPGHAN (European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition) mówią o konieczności tworzenia warunków do prawidłowego rozwoju dzieci od okresu najwcześniejszego, umożliwieniu otrzymania pokarmu matki, wspieraniu matek karmiących, niezaburzaniu budowania wczesnych relacji matka-dziecko.
Zalecenia WHO wskazują, że karmienie piersią jest jedynym naturalnym sposobem żywienia niemowląt i żaden preparat zastępujący mleko kobiece nie posiada identycznych właściwości z mlekiem ludzkim. Określenia naturalne, humanizowane, najbliższe mleku matki mogą wprowadzać w błąd konsumenta, sugerując możliwość zastąpienia mleka kobiecego. Amerykańska Akademia Pediatrii, podobnie jak WHO zaleca wyłączne karmienie piersią przez 6 pierwszych miesięcy życia dziecka i kontynuację karmienia, co najmniej do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia lub dłużej. Karmienie piersią odgrywa istotną rolę w profilaktyce zdrowotnej zarówno matki, jak i jej dziecka. Udowodniono, że karmienie piersią zapobiega cukrzycy, otyłości dzieci i młodzieży oraz w życiu dorosłym. Działanie ochronne karmienia dotyczy także astmy oskrzelowej, atopowego zapalenia skóry, zespołu nagłej śmierci niemowląt (SIDS).
Wybór sposobu karmienia dziecka przez kobiety, jest wyłącznie ich sprawą, jednakże rezygnując z karmienia piersią ze względów innych niż medyczne, powinny być świadome aspektów związanych z podjętą decyzją w aspekcie zdrowotnym krótko, długofalowym i ekonomicznym.
Wyłączne karmienie piersią przez pół roku, jest optymalnym sposobem żywienia noworodka i niemowlęcia. Dietę rozszerza się około 6. miesiąca życia dziecka, a w przypadku wskazań zdrowotnych, indywidualnie określa się moment wprowadzania dodatkowych pokarmów. Dla niemowlęcia ważne jest, aby wprowadzanie nowych pokarmów odbywało się w osłonie mleka matki. Pokarm matki pokrywa zapotrzebowanie energetyczne oraz pod względem ilościowym i jakościowym we wszystkie niezbędne składniki takie jak białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy i minerały. Pokarm kobiecy stanowi także wsparcie immunologiczne.
O powodzeniu karmienia decyduje świadomość matki (rodziców dziecka), przygotowanie do karmienia uwzględniające teoretyczne i praktyczne aspekty karmienia. Narodziny i przystawienie do piersi istotne dla udanego rozwoju laktacji. Szpitale obowiązane są zapewnić matce fachowe wsparcie w zakresie karmienia piersią. Opieka nad położnicą i jej dzieckiem powinna spełniać oczekiwania kobiet i zapotrzebowanie na opiekę opartą na dowodzie naukowym. Oceniona i w razie potrzeby skorygowana powinna być technika przystawienia dziecka do piersi, sposób i efektywność ssania noworodka. Niezbędna jest ocena wędzidełka podjęzykowego, które może utrudniać dziecku przyswajanie pokarmu oraz być przyczyną urazu brodawki sutkowej mamy. Przyrosty masy ciała powinny kształtować się między 26-31 g na dobę (wg Lawrence) w pierwszych trzech miesiącach życia, następnie 17-18 g/dobę do szóstego miesiąca. Dynamika przyrostów masy maleje i po drugim półroczu dziecko przyrasta około 12-13g dobę i 9 g/d w IV kwartale. O sukcesie karmienia świadczy jakość ssania, częstość przystawiania do piersi zadowalająca dziecko i matkę. Dzieci różnią się znacznie od siebie nie tylko pod względem wyglądu, temperamentu, ale i tempa wzrostu. Porównywanie rozwoju niemowlęcia z siatką centylową pozwala wychwycenie momentu przyspieszenia czy zwolnienia tempa wzrostu, podjęcie odpowiednich do sytuacji interwencji. Choroba, wcześniactwo będą przysparzać problemów i te mamy od narodzin powinny mieć kontakt z doradcą laktacyjnym, grupą wsparcia matek karmiących.
Dobór mleka zastępczego powinien być ukierunkowany na potrzeby dziecka tak, aby zaspokajać potrzeby jego rozwoju, wspomagać terapię, a przede wszystkim nie szkodzić. Niekiedy jedynym wyznacznikiem przy wyborze mleka staje się jego cena, co może skutkować powikłaniami. Mleko modyfikowane dla noworodków to mleko tzw. początkowe podaje się z częstością zbliżoną do podawania piersi. Kolejne 3-4. tygodnie życia niemowlę karmi się 6-8 razy na dobę również w nocy. Częstość karmienia stopniowo spada do 6 na dobę. Wielkość porcji regulowana jest przede wszystkim przez dziecko i w pierwszym tygodniu wynosi 60-70 ml objętości.
Mamy karmiące powinny z lekarzem dziecka ustalić wielkość suplementacji witaminowej dla dziecka z uwzględnieniem zawartości gotowych mieszanek oraz zaopatrzyć się w środki umożliwiające bezpieczne przygotowanie naczyń, butelek do kontaktu z mlekiem (bez związków fenolowych) dla swojej pociechy.
