Biegunka to istotny problem niemowląt i dzieci. W większości przypadków nie powoduje poważnych konsekwencji zdrowotnych, ale powtarzające się lub przewlekłe biegunki mogą prowadzić do odwodnienia organizmu i negatywnie wpływać na rozwój dziecka.
W zależności od czasu trwania, biegunki dzielimy na:
ostre, utrzymujące się do 7 dni
przewlekłe, utrzymujące się ponad tydzień
Głównymi przyczynami biegunek są wirusy, bakterie oraz pasożyty.
Biegunki wirusowe występują najczęściej w okresie zimowym. Objawy pojawiają się od 12 godzin do 4 dni po infekcji i trwają od 3 do 7 dni. Objawem dodatkowym jest gorączka, ból brzucha, skurcze mięśni oraz jadłowstręt. Przyczyną biegunki są najczęściej rotawirusy i adenowirusy. Nawadnianie chorego z tego rodzaju biegunką, choć skuteczne, nie skraca czasu trwania choroby. Wyniki badań klinicznych wskazują, że probiotyki w porównaniu z placebo, skracają czas trwania takiej biegunki średnio o 1 dzień. Przeprowadzone badania kliniczne wskazują, że największą skutecznością w przypadku ostrej biegunki wywołanej przez rotawirusy wykazuje Lactobacillus rhamnosus GG. Należy podkreślić fakt, że podawanie Lactobacillus rhamnosus GG pozwala nie tylko na skrócenie czasu trwania biegunki, ale również zapewnia stymulowanie i nasilenie odpowiedzi immunologicznej na zakażenie rotawirusem, co potwierdzono w badaniach prowadzonych pod patronatem ESPGHAN (European Society of Pediatric Gastroenterology, Hepatology and Nutrition). Lactobacillus rhamnosus GG jako jedyny probiotyk w sposób powtarzalny zmniejsza ryzyko utrzymywania się ostrej biegunki rotawirusowej powyżej 3 dni.
Istotny problem kliniczny stanowi niewątpliwie również biegunka poantybiotykowa występująca z częstością ok. 40% u dzieci i ok. 30% u dorosłych pacjentów leczonych antybiotykami. Mechanizm tego zjawiska jest związany z niszczeniem przez antybiotyki fizjologicznej flory jelitowej i osłabianiem oporności śluzówki jelit na kolonizację przez Clostridium difficile, bakterii odpowiedzialnej za pojawienie się nasilonej biegunki. Zgodnie z wynikami przeprowadzonych dotychczas metaanaliz, podawanie probiotyków warunkuje istotną redukcję czasu trwania biegunki, jednakże skuteczność poszczególnych szczepów probiotycznych jest zróżnicowana. Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci (ESPGHAN) oraz Europejskie Towarzystwo Chorób Infekcyjnych Dzieci (ESPID) zalecają stosować jako leczenie uzupełniające w przebiegu ostrej biegunki poantybiotykowej u dzieci, wyłącznie probiotyki o udokumentowanej skuteczności tj.: Lactobacillus rhamnosus GG i Saccharomyces boulardii.
Lactobacillus rhamnosus GG należy do najlepiej poznanych drobnoustrojów o udokumentowanym korzystnym wpływie na zdrowie człowieka. Hamuje przyleganie drobnoustrojów chorobotwórczych do błony śluzowej jelita oraz ogranicza ich kolonizację w przewodzie pokarmowym. Wytwarzając substancje bakteriobójcze (bakteriocyny, kwas mlekowy) hamuje wzrost tych patogenów i neutralizuje działanie ich toksyn.
Saccharomyces boulardii to probiotyczny szczep drożdży zasiedlający przewód pokarmowy, wywierający ochronne działanie na stan mikroflory jelitowej. Szczególnie ważną cechą jest zdolność do zasiedlania i przeżywania w jelicie grubym co spowodowało, że został uznany za efektywny probiotyk w redukcji ryzyka zachwiania równowagi flory jelitowej w przebiegu antybiotykoterapii. Ponadto sprzyja regeneracji nabłonka jelit, co uzasadnia jego stosowanie w zakażeniu wywołanym przez Clostridium difficile.
Aktualnie dostępne są liczne gotowe preparaty zawierające różne drobnoustroje probiotyczne w postaci monopreparatów, bądź złożonych produktów np. Enteromax zawierający zarówno szczepy Saccharomyces boulardii (5 mld CFU) jak i Lactobacillus rhamnosus GG (1,5 mld CFU). Enteromax wskazany jest do postępowania dietetycznego w profilaktyce i leczeniu biegunek różnego pochodzenia w:
ostrej biegunce infekcyjnej, w tym rotawirusowej
biegunce poantybiotykowej
biegunce szpitalnej
biegunce podróżnych
