Mama „last minute”, „starsza prima gravida” czy „późnoródka” to tylko niektóre z określeń, które pojawiają się w celu nazwania mam, które decydują się na narodziny dziecka po 35. roku życia. O ile kiedyś było to niewyobrażalne, o tyle dzisiaj staje się niemalże codziennością.
Coraz więcej kobiet decyduje się na późne macierzyństwo, nie biorąc pod uwagę faktu, że może to wpłynąć na trudności w zajściu w ciążę, urodzenia potomka z nieprawidłowościami chromosomalnymi lub też powikłania ciążowe. Zegar biologiczny tyka. Jajniki się starzeją a komórki jajowe nie dojrzewają tak samo jak wtedy, kiedy miało się dwadzieścia lat. Coraz częściej pojawiają się cykle bez jajeczkowania, zaś zapłodnionej komórce nie jest już tak łatwo zagnieździć się w macicy.
W przypadku, kiedy ciąża jest planowana, najlepiej chociaż na 3 miesiące przed zapłodnieniem zacząć przyjmować kwas foliowy, który odpowiada za układ nerwowy dziecka a także zmniejsza zagrożenie rozszczepu kręgosłupa, wad serca, zajęczej wargi czy też bezmózgowia. Jeśli chodzi o samo bezpieczeństwo płodu, monitoring ciąży obejmuje te same badania podstawowe, bez względu na wiek, a więc badania: morfologiczne, ogólne moczu, grupy krwi, antygeny HBs, WR na obecność kiły, cytologię, USG, analizę bakteriologiczną oraz badanie ginekologiczne. W przypadku kobiet po 35. roku życia badania te poszerza się jeszcze o badanie prenatalne. Współczesna medycyna jest na tyle rozwinięta, że umożliwia przeprowadzenie szeregu badań mających na celu wykrycie ewentualnych problemów zdrowotnych nienarodzonego dziecka. Jednym z nich jest pomiar przezierności fałdu karkowego, które polega na kontroli grubości tkanki w szyi płodu, który jest wykonywany u mam powyżej 30. roku życia w 10-14 tygodniu ciąży. Innym badaniem jest biopsja kosmówki, badanie stężenia AFP, amniopunkcja czy amniocentoza. Metody te generują niewielkie ryzyko poronienia lub uszkodzenia płodu. Wśród nieinwazyjnych metod pojawiają się takie badania jak USG genetyczne, test PAPP-A oraz test potrójny. Badania te są refundowane w sytuacji kiedy przyszła mama ma co najmniej 35 lat. Należy pamiętać, że lekarz prowadzący musi wiedzieć o wszystkich chorobach kobiety, zwłaszcza o astmie, alergii, cukrzycy, nadciśnieniu, żylakach, wadzie wzroku lub problemie z nerkami. Mając na uwadze dobra dziecka, warto pomyśleć o wizycie w poradni genetycznej i wykonaniu odpowiednich badań typu testy przesiewowe. Nie każdy wie, ale ryzyko wady genetycznej pojawia się nie tylko ze względu na wiek matki i jej komórek jajowych, ale również wiek ojca i jego plemników, które także się starzeją i mogą ulegać mutacjom.
Skutkiem późnego zajścia w ciążę jest większe ryzyko zatrucia ciążowego, które występuje u około 15% kobiet mających 35-40 lat. Również w tej grupie wiekowej pojawia się zwiększone zagrożenie zachorowalności na cukrzycę ciążową. Ze względu na wiek, obciążone jest serce i układ krążenia a do tego – bardzo często podczas porodu stosowane jest cesarskie cięcie. Należy jednak podkreślić, że jeśli kobieta jest pod stałą kontrolą specjalisty, wszelkie nieprawidłowości są stosunkowo szybko wykrywane oraz leczone. Wiele dolegliwości w czasie ciąży jest niegroźnych, jednakże istnieją również takie, które należy natychmiast skonsultować z lekarzem prowadzącym. Są to bóle zlokalizowane w dole brzucha, plamienia lub krwawienia, upławy, opuchnięcia i obrzęki nóg, stóp lub dłoni. Zachodzenie w ciążę, kiedy ma się 35 lat skutkuje również większym prawdopodobieństwem ciąży mnogiej, odklejeniem się łożyska czy przedwczesnym porodem.
Jednak późniejsze macierzyństwo to nie tylko zagrożenia. Warto zwrócić uwagę na zalety takiej decyzji. W takiej sytuacji przyszła mama czuje się już chociażby częściowo zrealizowana zawodowo, przez co ma więcej czasu dla swojego potomstwa, chętniej zostaje z nim w domu i łatwiej radzi sobie z wyrzeczeniami – oczywiście tych związanych ze stosowaniem się do wskazań lekarza. Panie zachodzące w ciążę po 35. roku życia zostają odmłodzone, ponieważ stan w którym się znajdują wpływa na wygładzanie zmarszczek. Takie mamy są również zdecydowanie spokojniejsze chociażby ze względu na fakt, że nie muszą się obawiać o swoje finanse i zapewnienie bytu potomstwu oraz wiedzą czego chcą i nie zastanawiają się czy zajście w ciążę było odpowiednią decyzją. Badania wskazują, że dzieci starszych mam zdecydowanie lepiej radzą sobie w szkole, co wywołane jest mniejszą liczbą stresorów towarzyszących okresowi ciąży.
Jeśli chodzi o aktywność kobiety w ciąży, szaleństwo zakupowe dla maluszka powinna przeżywać w drugim trymestrze, kiedy brzuch nie jest na tyle duży, aby przyczyniać się do nadmiernego przemęczenia a zarazem ryzyko poronienia jest mniejsze. Przyszłe mamy muszą również pamiętać o chwilach relaksu czy leżeniu z nogami uniesionymi ku górze, co odciąża organizm, zwłaszcza spracowane serce. Jeśli nie ma przeciwskazań, warto pomyśleć o aktywności, która ułatwi sam poród.
Ciąży po 35 roku życia nie można porównywać z tą po dwudziestce. Wiadomo, że z wiekiem zmniejsza się prawdopodobieństwo poczęcia bądź też istnieje większe ryzyko pojawienia się chorób, jednakże współczesna medycyna jest tak rozwinięta, że jest w stanie stosunkowo wcześnie wykryć i zapobiegać jej negatywnym konsekwencjom. Bycie mamą to jedna z najważniejszych, ale również najpiękniejszych ról w życiu kobiety. Nie liczy się wiek w którym ma się dziecko, ale to, czy kobieta jest na nie gotowa. Kiedy już będzie, stanie się najcudowniejszą matką na świecie i to jest właśnie najważniejsze.
