Zmieniająca się epidemiologia zapaleń płuc, spowodowana zdecydowanym wzrostem zachorowań wśród starszej części populacji oraz pojawieniem się nowych czynników przyczynowych (Chlamydia, Legionella, wirusy Hanta) stwarza nową sytuację we współczesnej pneumonologii i intensywnej terapii. Pojawiające się opracowania sposobów rozpoznawania i postępowania leczniczego zgodnie podkreślają znaczenie szybkiego i kompetentnego kwalifikowania chorych na zapalenie płuc do odpowiedniego leczenia. Ocena stopnia ciężkości choroby ma znaczenie decydujące.
Terapia empiryczna na początkowym etapie leczenia jest istotna. Prowa-dzone w tym zakresie badania wieloośrodkowe m.in. w Projekcie Alexander, wykazały ponad wszelką wątpliwość, że kliniczne znaczenie w zakażeniach układu oddechowego mają trzy patogeny – Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae i Moraxella catarrhalis (1). W tych samych badaniach wykazano wysoką wrażliwość wyizolowanych drobnoustrojów na amoksycylinę, zwłaszcza w połączeniu z kwasem klawulanowym (1). Nowe generacje tego złożonego preparatu, poza potwierdzeniem skuteczności klinicznej i przydatności do leczenia sekwencyjnego, wydają się coraz dogodniejsze w stosowaniu (2 razy na dobę) (4). Podobne cechy ujawniono także w odniesieniu do cefalosporyn (np. cefuroksym) (9), ma- krolidów (np. klarytromycyna) (9), fluorochinolonów (3).
Szczególnego znaczenia nabierają te fakty w przypadku zapaleń płuc o ciężkim przebiegu. Zarówno terapia empiryczna, jak i sekwencyjna, mają tu peł-ne uzasadnienie.
Obecnie większość opracowanych zaleceń (6,7) wyróżnia cztery grupy chorych na zapalenie płuc, uwzględniając wiek, obecność chorób współistniejących, stopień ciężkości choroby oraz konieczność hospitalizacji lub leczenia w ośrodku intensywnej opieki medycznej.
Do pierwszej grupy zalicza się chorych na zapalenie płuc w wieku poni-żej 6-0 roku życia nie obciążonych przewlekłymi chorobami. Śmiertelność wśród nich wynosi od 1 do 5 %, a głównymi czynnikami są bakterie zestawione w tabeli 1.